In mijn werk als coach kom ik alle enneagramtypes tegen. In deze blog staat Enneagram type 1 centraal, de hervormer of perfectionist. Het zijn praktisch ingestelde mensen, idealistisch, gedisciplineerd en georganiseerd. Het zijn harde productieve werkers. In een groep zijn ze meestal helder aanwezig, fouten vallen hen snel op en ze zullen deze benoemen door hun grote verantwoordelijkheidsgevoel. Ze vertonen correct gedrag en stellen strenge eisen aan zichzelf en aan anderen. Spontane behoeften en impulsen worden zo veel mogelijk onderdrukt. Ze voelen zich verantwoordelijk om dingen te verbeteren en mensen hierop te wijzen. Ze reageren instinctief op situaties, woede is hun centrale emotie.
Het enneagram algemeen
Het enneagram is een karaktertypologie en gaat uit van 9 verschillende persoonlijkheidsstijlen. Elke type heeft zijn eigen dieperliggende drijfveren en gedragskenmerken. Iedereen heeft eigenschappen in zich van elk enneagram type. Eén type kan als ‘basis-voorkeurstype’ aangeduid worden. Het is een soort standaardinstelling dat niet veranderd door de jaren heen. Natuurlijk kan het zich wel ontwikkelen. Meer over het enneagram kun je hier lezen.
Perfectionist
De type 1 zijn proactieve mensen. Ze zijn helder aanwezig, hebben meestal een energieke en actieve uitstraling en zijn resultaatgericht. Hun spreekstijl is vaak stellig en kan sterk belerend en moraliserend overkomen. Ze zijn gedisciplineerd, idealistisch, betrouwbaar en integer. Ze streven perfectie na, vermijden fouten en doen dingen vaak netjes en zoals het hoort. Houden zich aan regels en procedures. Leuke en ontspannende dingen mogen als het werk gedaan is. Ze pleiten voor rechtvaardigheid en corrigeren de fouten van anderen, om anderen te helpen. Ze voelen zich schuldig als ze niet aan hun hoge standaard voldoen.
Door hun krachtige kritische houding, kunnen ze een effectieve organisator of een kritische analyticus zijn. Het zijn echte doeners die initiatief nemen, oplossingsgericht en kordaat zijn. Ze houden van duidelijke taakverdelingen en richten zich op details. Leggen bloot wat niet klopt en kunnen daarin bot zijn. Gevoelens van ergernis of boosheid worden weg gedrukt met hard werken of omgezet in geaccepteerd gedrag. Geregeld zijn ze zich niet bewust van hun boosheid. Het is vaak lastig voor ze om te ontdekken wat ze zelf willen. Doordat ze te veel het ideaal nastreven, hebben ze vaak lichamelijke klachten. Ze doen hun best voor anderen, houden zichzelf streng onder controle zodat ze waardig zijn om van te houden. En besteden hun tijd nuttig, zijn systematische en logische denkers en weten precies waar ze aan toe zijn.
Schaduwkant
Net als ieder ander type heeft de 1 ook een schaduwkant. Ze kunnen blijven hangen in verongelijktheid. Vergelijken hoe iets gegaan is met hoe het had moeten lopen. Kunnen zich fixeren op wat niet goed ging en vaak niet wat wel goed ging. Dit kan gericht zijn op hun persoonlijke of werkende leven, maar ook op gebieden in de maatschappij. Ze willen de wereld beter maken. Kunnen wrokken over wat niet goed is en over tekortkomingen in welke vorm dan ook. Kunnen door hun hoge standaard het gevoel hebben beter te zijn dan de rest, of “Ik heb gelijk en jij niet”. Ze hebben snel hun mening klaar, luisteren gefilterd en horen zo de standpunt en achtergronden van anderen niet meer. Het is voor hen nooit goed genoeg, het moet altijd beter, want ze willen de innerlijke perfectie ze nastreven.
De woede die ze bewust of onbewust voelen is eigenlijk een niet kunnen verdragen dat dingen anders zijn dan ze zouden willen. Het is eigenlijk boosheid tegen zichzelf. Het is ook de motor die ze aandrijft en zo hard kan laten werken. Ze nemen vaak te weinig rust en ontspanning, zijn zich niet (goed) bewust van hun behoeftes en streven die dan ook niet na. Behalve de behoefte tot perfectie natuurlijk.
Hoe om te gaan met de 1
Wie herken jij in je omgeving als type 1? Heb je mensen in je omgeving die een kritische en superieure houding kunnen hebben, als een strenge schooljuf (eventueel met gevoelsmatig een vingertje). Vaak krijg je dan een gevoel van minderwaardig zijn of afgewezen worden. Soms heb je het gevoel je te moeten verdedigen of dat je op afstand wordt gehouden. Soms krijg je het gevoel dat je het extra goed moet doen bij deze personen. Ik voel dat als coach soms ook bij de type 1. Hou voor ogen dat de enen het beste met je voor hebben.
Ze proberen je te helpen fouten of imperfecties te verbeteren en zijn zich niet bewust van hoe hun houding over kan komen op jou. Het is niet de intentie van je 1, dat je je zo voelt en je hebt een keuze hoe je hun houding opvat. Ze kunnen je uitdagen om je daden en inspanningen steeds te verbeteren. Maak daar gebruik van! Ze kunnen je inspireren dingen op de juiste manier aan te pakken en laten je graag zien hoe je dingen aan kunt pakken. Enen hebben behoefte aan structuur en duidelijkheid. Ze hebben een duidelijk context nodig en willen weten waar ze aan moeten voldoen. Helpt ze hierbij en baken hun taken en verantwoordelijkheden goed af.
Laat ze weten en zien dat fouten maken bij het leven hoort en dat je hierdoor je ontwikkelt en leert. Kom je vaak in een strijd met de 1, zet je ideeën in het verlengde van zijn ideeën. “En zoals ik het zie..” Help ze zien wat er is, in plaats van wat er niet is. Richt hun aandacht op wat goed is gegaan in plaats van slecht. Zie hoe graag ze je willen helpen dingen te verbeteren en hoe hard ze werken. Geef je waardering hierover en zie ze door het licht van hun intenties. Wijs ze erop dat hun behoeften er ook toe doen en dat rust en ontspanning bij het leven horen.
Meer over het enneagram
Wil je lezen over andere types. Kijk dan Blog of via de zoekfunctie bovenaan de pagina. Wil je weten welk enneagram type jij bent? Neem contact op voor een type interview en leer jezelf beter kennen.
Geen blog missen?
Meld je aan bij ‘Abonneer je op dit blog’. Je krijgt dan alleen een mail als er een nieuwe blog is.